Bu yıl 49.’su düzenlenecek olan “Tübitak Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması” için Hatay ili Erzin ilçesinde bulunan ve İsos adıyla bilinen Epiphaneia Antik Kenti’nin vahim durumu için Hatay Karaağaç Nuran Yılmaz MTA Lisesi Öğrencileri bir proje hazırladı.
Mustafa Kemal Üniversitesi Akademisyenleri ve Hatay Arkeoloji Müzesi öncülüğünde uzun yıllardır kısmi çalışmalar yapılmış ve yapılıyor olsa da; maalesef bahsi geçen antik kentin tarihi dokusu birçok yerde yıkılmaya yüz tutmuş, başta su kemerleri olmak üzere hemen her yeri arazi sahipleri tarafından dikenli tellerle çevrilmiş ve meyve bahçelerinin içine dâhil edilmiştir. Dahası “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu” kapsamında olmasına ve bununla ilgili bölgelere tabelalar dikilmesine rağmen, su kemerlerine kerestelerden çitler çakılmış ve pervasızca çivilenmiştir. Bir dönemin kültürünü ve tarihini bizlere aktaran taşların bazıları yerlerinden sökülerek, karpuz tarlalarının kenarlarında mangal türü ateş yakılması maksadıyla ocak niyetine bile kullanılmıştır.
Anadolu’muz kültürü için sadece maddi bir öğe olarak algılanmaması gereken antik yapının, ortaya koyduğu birçok soyut kültürel öğesi de tehdit altındadır. Antik kent tarihi rolüyle, atalarımızın nasıl zorlu bir coğrafyada hâkimiyet kurduğunu ve de elinde tuttuğunu bize ve gelecek nesillere göstermektedir. Türk milletinin soylu duruşu, binlerce yıldır bu topraklarda sadece kendi varoluşu için verdiği çetin savaşlarda ve mücadelelerde değildir. Aynı zamanda bu soyluluk, millet olarak bizlerin, Anadolu’nun mirası olan tarihe ve kültüre de her durumda sahip çıkmasında olmuştur. Yaşadığımız toprakların tarihine ve dokusuna sahip çıkmak, başka kültürlere yönelik hoşgörüyü ecdadından miras edinen bizler adına çok önemli bir meseledir.
Bugüne kadar uygun koşullar altında gerçekçi bir korumaya alınmadığı için yıkılmaya ve yok olmaya yüz tutan antik kentin, yenileme çalışmaları ile arkeopark yapılarak turizme kazandırılması ve albenisi sağlanarak ziyarete açılması, tarihi yapının ihyası noktasında atılacak ilk adımlardan biridir.
Benay BAYRAM ve Simge TÜREMİŞ
Hatay Karaağaç Nuran Yılmaz MTA Lisesi Öğrencileri
