İskenderun Özel Palmiye Hastanesi doktorlarından Üroloji Uzmanı Dr.Yusuf Diker, sorularla prostat biyopsisini anlattı. İşte prostatla ilgili merak ettiğiniz herşey;
– Prostat nedir? Nerede bulunur? Ne işe yarar?
Dr.Yusuf Diker: Prostat mesanenin hemen altında yer alan, içinden idrar yollarının bir kısmının geçtiği ve sadece erkeklerde bulunan bir organdır. Doğumda bir bezelye kadar iken özellikle 40 yaşından sonra büyür. Normal ağırlığı yaklaşık 20-25 gr dır. Boşalma (orgazm) anından spermlerin görevlerinin yapmasını sağlayan bir sıvı salgılar.
– Transrektal Ultrason eşliğinde prostat biyopsi nedir?
Dr.Yusuf Diker: Ultrason eşliğinde makattan girilerek prostattan parça alınmasıdır.
– Kimlere yapılır?
Dr.Yusuf Diker: PSA yüksekliği olan ve/veya parmakla prostat muayenesinde prostatında nodül veya sertlik saptanan hastalara uygulanır.
– Yapılış nedeni nedir?
Dr.Yusuf Diker: Prostat büyümesi genellikle iyi huylu bir büyüme şeklindedir. Prostat büyümesine bağlı belirtilerin meydana gelmesi sosyal yaşamı etkileme dışında önemli bir sağlık sorununa yol açmayabilir. Çok sayıda kanser türlerinde olduğu gibi, prostat kanserinin de tipik erken belirtileri yoktur. Prostat kanserinin başlangıç aşamasında hasta ilk önce herhangi bir şey fark etmez. Prostat kanseri ancak hastalık iyice ilerleyip idrar yolunu sıkıştırmaya başladığındaki; bu da en geç evrede izlenir, rahatsızlıklara yol açar.
– Prostat Biyopsisi yapılmazsa ne olur?
Dr.Yusuf Diker: PSA yüksekliğinin sebebi tam olarak anlaşılamaz. Parmakla yapılan muayene sonrasında tespit edilen sertlik ve nodüllerin iyi huylu veya kötü huylu olduğu anlaşılamaz. Hastalığın erken teşhis şansı kaçırılmış olur.
– Prostat biyopsisi birkaç kez yapılabilir mi?
Dr.Yusuf Diker: İlk biyopsi uygun şeklide yapılırsa en az 1 yıl içinde tekrar yapılmasına gerek yoktur.Hasta PSA yüksekliği devam ediyorsa 1 yıl sonra tekrar biyopsi yapılabilir.
– Prostat biyopsisi nasıl yapılır?
Dr.Yusuf Diker: Hasta yan posizyonda yatar. Ultrason eşliğinde, makat bölgesinde girilerek önce prostatın sağ ve solu lokal anestezi ile uyuşturulur. Daha sonra özel ve tek kullanımlık biyopsi iğnesi kullanarak prostattan 12-16 parçacık alınır. Parçaların uzunluğu yaklaşık 4mm, kalınlığı 1mm civarındadır. İşlem bittikten sonra hasta normal hayatına dönebilir.
– Prostat biyopsisinde önceden hazırlık var mıdır?
Dr.Yusuf Diker: İşlem makat (anal, rektal) bölgesinden yapıldığı için önlem olarak 1 gün öncesinden antibiyotik kullanmaya başlanır. Biyopsi randevusundan yaklaşık 2 saat önce hastalar kendi kendilerine lavman yaparak biyopsi bölgesi temizlenir. Aspirin yada kan sulandırıcı kullanan hastalar 5 gün önce ilaçlarına ara vermelidirler. Biyopsi sırasında hastanın aç olması gerekmez. Hastalar kan sulandırıcı hariç diğer tüm ilaçlarına devam etmelidir.
– Prostat biyopsisi ne kadar sürer?
Dr.Yusuf Diker: Süre değişmekle birlikte yaklaşık 10 dakika sürer.İşlem sonunda hastanın yatması gerekmez. Sosyal hayatına devam eder.
– Prostat biyopsisi sırasında ağrı olur mu?
Dr.Yusuf Diker: Prostattan parça alınımı sırasında lokal uyuşturma yapıldığı için ağrı olmaz. Ultrason aletinin makata verdiği gerginlik hissi hastalarda ağrıdan ziyade rahatsızlık yapmaktadır.Hastalara yaptığımız ağrı değerlendirme çalışmasında duydukları ağrıyı 10 üzerinden ortalama 2 şeklinde beyan etmişleridir.
– Prostat biyopsisi sonrasında neler olabilir?
Dr.Yusuf Diker: İşlem sonrası 1-2 gün idrar yaparken yanma olabilir. İdrar ve gaita ile birlikte kan gelebilir. Bazı hastalarda çok az ve kısa olabileceği gibi , bazı hastalarda 1-2 haftaya kadar devam edebilir. İdrar yapmada zorluk çeken hastalarda biyopsi sonrası idrar yapamama görülebilir. Üşüme titreme ile birlikte ateşin yükselmesi nadir de olsa görülebilir. Spermde renk değişikliği görülebilir.
– Prostat biyopsisi sonrası neler yapmalıyız?
Dr.Yusuf Diker: Bol miktarda (8-10 bardak) sıvı tüketmeliyiz. Kabız olmamak için lifli besinler tüketmeliyiz. Antibiyotik bitene kadar devam edilmeli.