İskenderun Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Cemal Turan, Doç. Dr. Deniz Ergüden ve Yrd. Doç. Dr. Mevlüt Gürlek Türkiye Denizleri için yeni bir balık türü kaydı yaptıklarını ve bunu Natural and Engeenering Sciences adlı bilimsel dergide yayınladıklarını belirttiler. Hint-Pasifik kökenli olan bu türün Çizgili Kedi Balığı (Plotosus lineatus) olduğu belirtildi.
Hint-Pasifik kökenli olan bu türün zehirli balık türleri arasında olduğunu belirten Prof. Dr. Cemal Turan “küresel ısınmanın Akdeniz’deki deniz suyu sıcaklıklarını arttırdığını ve Süveyş Kanalı yoluyla Kızıldeniz ve Hint Okyanusu’nda görülen zehirli balık türlerinin ülkemiz kıyılarında da görülmeye başlandığını, zehirli balık sayısının ilerleyen zamanlarda daha da artabileceğini ve bununla ilgili bir takım önlemler alınması gerektiğini; ekibiyle birlikte Akdeniz’de yaptıkları araştırmalarda tespit ettikleri zehirli balık türlerini başta Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olmak üzere ilgili kurumlara bildirdiklerini” söyledi.
Bu balıkla birlikte yabancı balık türü sayısının Türkiye Denizlerinde 74’e yükseldiğini belirten Prof. Dr. Cemal Turan “Çizgili Kedi Balığının ekonomik değeri bulunmamakta ve insan sağlığı açısından zehirli dikenlerinin acı veren yaralanmalara yol açtığı bilinmektedir. Tayvan, Hong-Kong ve Avusturalya’da bu balığın neden olduğu yüksek oranda yaralanma vakaları da mevcuttur. İsrail’de zehirli balıklardan dolayı kaynaklanan yaralanmaların %10’luk kısmını bu balıklar oluşturmaktadır. Çizgili Kedi Balığının yol açtığı yaralanmalar öldürücü de olabilmektedir, fakat bu zamana kadar bu balıklardan kaynaklanan herhangi bir ölüm vakasına rastlanmamıştır. Ancak yine de özellikle balıkçıların dikkat etmesi gerektiğini” sözlerine ekledi.
Denizel ekosistem, küresel ısınmanın etkilerini daha hızlı hissetmektedir. Küresel ısınma sonucunda bazı canlı türleri yaşam ortamlarını değiştirir. Bu balık türü kıyılarımıza yerleşim gösterdiği takdirde diğer ekonomik değeri yüksek olan balıklar ile rekabete girerek besinlerini tüketebilir ve yüzyıllardır buralarda olan Akdeniz’in yerel türlerinin yok olmasına sebep olarak baskın tür haline geçebilir. Prof. Dr. Cemal Turan “Zehirli balık türleriyle mücadele kapsamında bazı ülkelerde çıkarılan teşviklerin ülkemizde de çıkarılması lazım. Türkiye’de bu konuda çalışmaların yapılması gerekiyor. Çünkü bir süre sonra sayıları daha da artacak olan bu hiçbir ekonomik değeri olmayan türler baskın hale geçecek. Bu türlerin takip edilmesi ve mücadele edilmesi gerekiyor. Yeni gelen türler için erken uyarı sistemlerin geliştirilmesi gerekiyor.
Biz ekip olarak gerek balıkçı tekneleri ile açılarak araştırma ve incelemelerimizi yapıyor, gerekse de dalışlar gerçekleştirerek ekosisteme etkilerini, yayılımını ve dağılımını inceleyerek çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bu amaçla yürüttüğümüz Deniz Anası İzleme Programı (www.denizanasi.org), Akdenizdeki Yabancılar (www.alimed.org) gibi izleme programlarımız bulunmaktadır. Bu izleme programlarına yurtdışı ve yurt içinden yüz binlerce ziyaretçi giriş yapmakta ve bizden bilgi talep etmektedirler” diyerek sözlerini tamamladı.
